Odwiedzając 1000-letnie miasto bez trudno odkryjesz zabytki, które mają np. 600 czy 800 lat. Dlatego przyjeżdżając do Gdańska koniecznie zwiedź okolice Hali Targowej. W 2001 roku w czasie wykopalisk archeologicznych pod Halą Targową w Gdańsku dokonano niezwykłego odkrycia. Natrafiono bowiem na fundamenty najstarszego znanego kościoła w Gdańsku, pierwszego kościoła św. Mikołaja. Była to budowla w stylu romańskim pochodząca z XII wieku. Została wybudowana na terenie jeszcze starszego cmentarzyska szkieletowego związanego ze słowiańskim osadnictwem na terenie dawnego Gdańska. W odkrytych grobach znaleziono wiele cennych średniowiecznych artefaktów, takich jak kabłączki skroniowe, naszyjniki, paciorki bursztynowe i szklane oraz bransolety. Fundament najstarszego kościoła składał się z dwóch warstw kamieni, które tworzyły plan prostokątnej nawy o szerokości ponad 14 metrów i długości prawie 17. Na przedłużeniu nawy znajdowało się prezbiterium zakończone półkolistą absydą. Plan ten jest analogiczny z innymi kościołami romańskimi znanymi w tym okresie na ziemiach polskich. W obrębie kościoła odkryto również płytę kamienną z wypukłym reliefem krzyża o romańskiej stylistyce, która najprawdopodobniej była elementem architektonicznym fasady kościoła. Odnotowano także ślady świadczące o przebudowie kościoła i nadaniu mu formy na planie krzyża, przez dobudowania dwóch prostokątnych skrzydeł. Kres istnienia kościoła przyniósł rok 1308 i zniszczenie Gdańska przez krzyżaków. Na miejscu zburzonego kościoła w czasie odbudowy miasta rozbudowano klasztor Dominikanów, który z kolei został zburzony w czasie wojen napoleońskich. W XIX wieku na miejscu klasztoru wzniesiono Halę Targową w stylu neogotyckim. Dziś pozostałości odkrytej przez archeologów romańskiej świątyni można obejrzeć wyeksponowane w odkrywce archeologicznej umiejscowionej w podziemiach hali. Odwiedzając Halę Targową czy Kościół św. Mikołaja w Gdańsku polecam zajść do nowo odkrytych podziemnych pomieszczeń, gdzie udostępniono ekspozycję.